Jak zawsze, Zygmunt Miłoszewski

Należę do fanek Miłoszewskiego jako autora serii z komisarzem Szackim. Przeczytałam wszystkie trzy części i jestem bardzo na tak. Czytałam też Bezcennego, który również przypadł mi do gustu.

Niecały rok temu ukazała się najnowsza powieść autora, zapowiadana jako komedia ironiczno-romantyczna z alternatywną historią Polski w tle. Od początku byłam sceptyczna, ale w końcu postanowiłam sprawdzić, jak i czy w ogóle spodoba mi się twórczość Miłoszewskiego niebędąca kryminałem.

Grażyna i Ludwik od ponad półwiecza są parą. Każdego roku uroczyście świętują swój pierwszy raz: kurczakiem z rożna, faworkami i winem. Oraz seksem rzecz jasna, który z roku na rok staje się coraz większym wyzwaniem, zwłaszcza dla Ludwika. Jednak tym razem wszystko jest inaczej: po upojnej nocy budzą się w obcym mieszkaniu, w dziwnym mieście i mają znowu młode ciała...
Są lata sześćdziesiąte. Warszawa częściowo w ruinie, częściowo odbudowana, pozbawiona Pałacu Kultury i Nauki wydaje się obca i nieprzyjazna. Grażyna i Ludwik starają się w tej nieznanej rzeczywistości jakoś odnaleźć. Odwiedzają zapamiętane z młodości miejsca i odnajdują przyjaciół z dawnych lat. Dla obojga jest jasne, że nie chcą wracać do swojego życia osiemdziesięciolatków. Mimo iż jako zgodne małżeństwo wspólnie przeżyli pół wieku, oboje korzystają z szansy przeżycia swojej młodości inaczej, niż za pierwszym razem. Jednocześnie bardzo im zależy, żeby w określonym czasie i miejscu odbyć stosunek seksualny i dać tym samym szansę przyjścia na świat swojemu synowi.

Zdecydowanie wolę Miłoszewskiego jako autora kryminałów. Pisarz ma niebywały talent do wymyślania kryminalnych zagadek i tworzenia napięcia, a jednocześnie doskonale opisuje społeczny kontekst kolejnych spraw prowadzonych przez Szackiego.
Natomiast w przypadku Jak zawsze nawala wszystko: ta historia jest zwyczajnie pozbawiona sensu.
Decydując się na umieszczenie akcji powieści w świecie alternatywnym, autor powinien zdawać sobie sprawę z trudności, jakie z takiej decyzji wynikają. Czytelnik oczekuje świata logicznego i spójnego w każdym detalu, który przekona go do stwierdzenia: tak to ma sens, tak też mogłoby być. Miłoszewski temu zadaniu niestety nie sprostał. Świat wykreowany w tej powieści jest bardzo powierzchowny i niedopracowany, a czytelnik nie otrzymuje odpowiedzi na nasuwające się pytania. Brak tej alternatywie solidnych podstaw i mocnego spoiwa. Na kolejnych stronach pojawia się mnóstwo szczegółów i kolejnych wątków, które prowadzą donikąd, a do głównej historii wnoszą jedynie chaos.
Nie dowiadujemy się ani w jaki sposób Grażyna i Ludwik przenieśli się w czasie, ani dlaczego tak się stało. Również zakończenie tej powieści było dla mnie rozczarowujące. Podczas lektury odczuwałam silny dysonans między lekkim podejściem bohaterów do zaistniałej sytuacji a opisywaną szarzyzną miasta i absurdem rzeczywistości, w jakiej się znaleźli.

Nie wiem też, jak można było wpaść na pomysł, że jest to komedia – ja nawet się podczas lektury nie uśmiechnęłam, a sceny, które w zamyśle autora miały być zabawne, mnie wydały się żałosne...

Szkoda czasu.

Ocena: 3/6