Terra nullius, Sven Lindqvist

Z czym kojarzy Wam się Australia?
Kangury, słodkie misie koala i przystojni surferzy na bezkresnych plażach?
Cóż, po lekturze książki Lindqvista obraz ten zostanie uzupełniony przez kilka niezbyt przyjemnych faktów dotyczących historii tego kontynentu.

"Terra nullius. Z łaciny terra, ziemia, teren, kraina, i nullius, niczyj. A więc: ziemia niczyja, terytorium które nie należy do nikogo. W każdym razie do nikogo, z kim trzeba by się liczyć." (str. 7) Takimi słowami Lindqvist rozpoczyna swój tekst, dzięki któremu krok po kroku czytelnik poznaje haniebne czyny leżące u podstaw australijskiej państwowości i kształtujące je aż do początków XX wieku (!). Repotaż ten jest w zasadzie aktem oskarżenia skierowanym przeciwko białym kolonizatorom, którzy na przestrzeni kilku wieków, zadali śmierć i cierpienie setkom tysięcy rdzennych mieszkańców Australii.
Autor opisuje wiele aspektów historii kontynentu oraz rozliczne przestępstwa i nadużycia popełniane na Aborygenach, jak na przykład ludobójstwo, pozbawienie ziemi, odbieranie aborygeńskim kobietom dzieci zrodzonych w wyniku gwałtów popełnianych przez białych. Dzieci, które w "ośrodkach wychowawczych" były "cywilizowane" i przyuczane do ciężkiej, fizycznej, najczęściej nieodpłatnej, pracy dla białych. Zmuszanie młodych, 6-7 letnich chłopców do wyławiania perełna sporych głębokościach i w nieludzkich warunkach, co prawie zawsze kończyło się ich upośledzeniem lub śmiercią. To tylko niektóre aspekty pojawiające się w książce.
Stojący za tymi czynami absolutny brak poszanowania dla religii, tradycji i kultury Aborygenów potęgowało przekonanie o wyższości białej rasy nad "dzikimi" i usprawiedliwiało przemoc i wykorzystywanie innych.

Reportaż Lindqvista czyta się błyskawicznie, jest napisany barwnym, żywym językiem. Nie jest on jednak obiektywny: autor jasno określa swoją pozycję i jednoznacznie ocenia postępowanie kolonizatorów. Jest to książka nie tylko o historii Australii, znajdziemy w niej odniesienia do antropologii i psychologii, liczne przykłady z literatury, a całość kończy dość smutna analiza ówczesnej polityki australijskiej dotyczącej przepisów imigracyjnych.

Bardzo dobra i bardzo ważna książka. Polecam!

Ocena: 6/6

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Instrukcja nadużycia, Alicja Urbanik-Kopeć

Obraz
W ubiegłym roku dwukrotnie miałam okazję posłuchać autorki niniejszej książki na żywo, podczas festiwali literackich. Spotkałam ją podczas Big Booka w Warszawie oraz podczas Literackiego Sopotu i byłam pod sporym wrażeniem, z jaką energią i zaangażowaniem Alicja Urbanik-Kopeć opowiadała o sytuacji służących w Polsce w XIX wieku. Byłam przekonana, że jej książka spodoba mi się przynajmniej tak samo, jak słuchanie autorki na żywo. Niestety tak się nie stało. W swojej książce, tak jak zapowiada to podtytuł: Służące w XIX-wiecznych polskich domach , autorka przedstawiła sytuację tysięcy kobiet zatrudnionych w zamożniejszych domach jako kucharki, pokojówki, nianie i służące do wszystkiego. Urbanik-Kopeć zaczyna od początku: opisała pochodzenie młodych dziewcząt i okoliczności, w jakich trafiały na służbę, uwzględniając przy tym skromne możliwości kształcenia, metody pośrednictwa pracy oraz podróż ze wsi do miasta i związane z tym niebezpieczeństwa. Na kolejnych stronach
Czytaj więcej

Chrapiący ptak. Rodzinna podróż przez stulecie biologii, Bernd Heinrich

Obraz
Książka wydana wiosną ubiegłego roku przez wydawnictwo Czarne w serii Menażeria przykuła moją uwagę od samego początku. Zaintrygował mnie zwłaszcza podtytuł Rodzinna podróż przez stulecie biologii . Skojarzył mi się z Zającem o bursztynowych oczach (tak, wiem, że tam nie ma słowa o biologii, ale ta rodzinna podróż przez stulecie...) i miałam wielką nadzieję, na podobnie udaną czytelniczą przygodę. Jednak lektura tego sześciuset stronicowego tomiszcza ciągnęła się tygodniami i nie sprawiła mi, niestety, oczekiwanej radości. Heinrich junior szczegółowo opisał swoją historię rodzinną, bardzo skoncentrowaną wokół postaci ojca przyrodnika i podróżnika Gerda Hermanna Heinricha. Był on badaczem starej daty, jednym z ostatnich, którzy wiedzę o owadach i ptakach zdobywali w sposób bardzo tradycyjny: biegając z siatką po lasach, łąkach i stepach zbierając i preparując tysiące obiektów. Jego pierwsza wyprawa miała miejsce już w 1927 roku na Elbrus i do północnej Persji. W ciągu całego swoje
Czytaj więcej

Nowe książki

Obraz
Dawno nie pokazywałam na blogu książkowych zakupów, ale muszę przyznać, że od marca byłam wstrzemięźliwa... Aż do teraz. Druga połowa maja okazała się dla mnie bardzo obfita w książkowe zdobycze. Najpierw na wyprzedaży na stronie wydawnictwa Wielka Litera za 50 zł kupiłam pięć świetnych tytułów: Miniony weekend spędziłam w Warszawie, gdzie pokusiłam się na książkowe zakupy w dwóch ulubionych miejscach i jednym nowym :) Po zwiedzeniu wystawy w muzeum Polin kupiłam To nie deszcz, to ludzie , w księgarni "Moda na czytanie" w domu braci Jabłkowskich Ostatni obraz Sary de Vos i Dziedzictwo , a w cudownym Wrzeniu Świata Komu bije Big Ben , Oblicza wielkiej Brytanii i Pusty las . I trochę rzutem na taśmę, na Dworcu Centralnym, wypatrzyłam jeszcze promocję 4 za 3 (zapłać za 3 książki, a czwartą dostaniesz gratis) i zdecydowałam się jeszcze na następujące tytuły: A co u was nowego na półkach?
Czytaj więcej