Niemiec. Wszystkie ucieczki Zygfryda, Włodzimierz Nowak

Bohaterem reportażu Włodzimierza Nowaka jest urodzony po wojnie, w 1947 r.  na „ziemiach odzyskanych” syn Niemki i Polaka, Zygfryd Kapela.

Łatwo się domyślić, że już na starcie Zygfryd nie miał łatwo, bo tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej nie mówiło się o zaletach dwujęzycznego wychowania i bogactwie wynikającym z dorastania w dwóch kulturach. Wręcz przeciwnie. Za rozmawianie po niemiecku ojciec karał pasem, a matka poza domem odzywała się jak najmniej, by nikt nie usłyszał, jak kaleczy wypowiadane ostrożnie polskie słowa.

Może to dlatego już od najmłodszych lat Zygfryd uciekał. Może nie mógł znieść tego wewnętrznego niepokoju, tego wiecznie panującego w domu napięcia. Jako nastolatek i młody mężczyzna nie potrafił się odnaleźć w systemie, który go niewolił, który na sztandarach wiele obiecywał, a w rzeczywistości swoim obywatelom dawał zaledwie namiastki: wolności, dobrobytu, bezpieczeństwa.
Zygfryd nie mógł się w tej PRLowskiej rzeczywistości odnaleźć, choć próbował. Zdobył zawód, stał się działaczem Solidarności, a potem ważną personą w socjalistycznym systemie. Ożenił się, spłodził dwie córki. Ale ciągle przed oczami miał widmo ucieczki, to pragnienie było głównym motorem wszelkich jego działań.

Włodzimierz Nowak fantastycznie nakreślił losy człowieka uwikłanego w dwie historie, buntownika posiadającego kilka tożsamości i jedno, ogromne marzenie o ucieczce. Człowieka popełniającego błędy i ryzykującego wiele. Ten reportaż cudownie oddaje różne odcienie szarości w skomplikowanych polsko-niemieckich stosunkach. Nie ocenia swojego bohatera, ale zadaje mu celne pytania i krok po kroku rekonstruuje przeszłość.
Całość czytało mi się wyjątkowo przyjemnie, choć w rozdziałach opisujących czasy Solidarności, narracja straciła tempo, a autor za bardzo skupił się na skomplikowanych detalach, które niewiele wniosły do całej historii.

Ale generalnie książka jest warta polecenia, zwłaszcza osobom, które interesują się polsko-niemieckimi tematami.

Ocena: 5/6

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Instrukcja nadużycia, Alicja Urbanik-Kopeć

Chrapiący ptak. Rodzinna podróż przez stulecie biologii, Bernd Heinrich

Nowe książki